Anadolu Selçuklu Camileri

Kayseri- Bünyan Ulu Camiî














-ilhanlı dönemi eseridir. Yalnız, bazı kaynaklarda Anadolu Selçuklu camileri grubunda gösterilmektedir.

Süslemeleri önemlidir=

*Taçkapıdaki geometrik ve stilize hayvan başı motifleri Orta Asya hayvan üslûbundadır. Bu kapı, kuzey duvarın ortasında ve dışa taşkındır. Stilize grifon ve aslan başı bezemeleri ve iki renkli taş işçiliğini yansıtır.

*Geometrik motifli mihrabın üzeri dilimlidir. Mihrap nişi kademelidir. İrili ufaklı yıldız motiflerinin araları çiçeklerle doldurulmştur. Sivri kemerli istiridye şeklindeki mihrap nişinin kemer dolgularında iki kabartma rozet ile iki yanında da iki sütunce bulunur.

Duvarlar gri kalker taşından, tavan ahşaptandır. Yapı malzemesi kesme taştır.


Kare planlı, üç sahınlı, sütun- sivri kemer dizili; ibadet mekânının ortasında dört kalın paye ve kuzey ve güney duvarına dayalı dört yarım paye bulunan bir plan tipi gösteriyor.

Sivri kemerler bütün payeleri birleştirerek, iç mekânı mihrap duvarına dik üç sahına ayırıyor. Orta sahın daha geniştir.

İkişerli iki sıra sütuna oturan kemerler ahşap tavanı taşıyor. Kemerler üzerindeki kısa duvarlar hatıllarla desteklenir. Orta sahındaki hatıllar ve tavan, konsolların yardımıyla biraz daha yükseltilmiştir.

Kuzeydoğu köşede masif ( tek parça ) kule mevcuttur. Bu kule, onikigen olarak cami duvarına kadar yükselir; sonra onikigen külahla örtülür. Kuzeybatı köşeye sonradan minare eklenmiştir.

İlhanlı valisi Emir Zahireddin Mahmud, 1333 yılında mimar Kölük b. Kaluyan' a yaptırır.





Niğde Alaaddin Camiî






Mimarîsi önemlidir=

Kuzey- güney yönlü dikdörtgen ( uzunlamasına- bazilikal ) plan, mihrap önü kubbe, iç mekânın iki sıra halinde örme sütunla üç sahına ayrılması, orta sahının daha geniş olması...

Süslemelerine bakalım=

Taçkapıda testere dişi, yivler, yaprak motifleri, arabesk, aslan başı vb. süslemeler görülür.

Kemerler ve mihrap silmeler ve geometrik motiflerle süslüdür.

Cephede aslan içimli stilize çörtenler mevcuttur= İlhanlı etkisi.

Duvarlar, pencereler sadedir. Yalnızca kuzey duvarın penceresi süslüdür.

Malzemesi şöyle gruplanır=

Genelde gri- sarımtrak çift renkli taş işçiliği görülür.

Kubbede taş dizileri vardır.

Kubbeler, kemerler ve duvarlar düzgün kesilmiş trakit taşından örülüdür.

Örtü ve geçiş sistemi şöyledir=

Büyük kubbenin iki yanında küçük kubbeler vardır. Batıdaki küçük kubbe, tonoz şeklindedir. Doğudaki küçük kubbe, yarım daire biçimlidir. Büyük kubbenin güneyinde köşe tonozları görülür. Kubbeler tonoz geçişli olarak, üçgen kaburgaların üzerine oturur.

Orta sahının ortası ahşap tavanlıdır. Kuzeyi taştan ve düz tavanla örtülüdür. Diğer yerler sivri tonozludur.

Tonozlar toprak damla örtülmüştür.

Sütunların üzerindeki kemerler mihrap ( güney ) yönünde uzanır.

Mihrap iç içe oyulmuş yarım kubbeli ve mukarnaslıdır. Hafifçe doğuya kaydırılmıştır. Minber batıdadır.

Minare ve taçkapı sade cepheye hareket verir.

Minare, caminin yüksekliğine kadar sekizgen üzerine silindirik gövdelidir ve sarı ve gri renklidir. Şerfe silindirik şerit oymalıdır.

Kapıda, üstteki kitabede banî ve tarih veriliyor=

Niğde valisi Zeyneddin Beşare, 1223 yılında ( 1. Alaaddin Keykubad dönemi ) yaptırır.